Đại Luận Giải Về Mật Chú Bí Mật – Tập 1 – Tsongkhapa

Bộ sách “Đại Luận Giải Về Mật Chú Bí Mật” của Đại sư Tsongkhapa gồm ba tập, trình bày có hệ thống toàn bộ trọng yếu của Mật tông trong Phật giáo Tây Tạng. Tập 1 (“Mật Tông Tây Tạng”) phân tích sự khác biệt giữa Kinh thừa và Mật thừa, nêu bật tính vượt trội của Mật thừa nhờ pháp Bổn Tôn Du Già – nơi hành giả hợp nhất đại bi và trí tuệ tánh Không. Tập 2 (“Bổn Tôn Du-Già”) hướng dẫn chi tiết cách tu Bổn Tôn Du Già trong các bộ Hành, Hành Tác, Du Già, bao gồm tư thế, quán tưởng, kết ấn, trì tụng thần chú. Tập 3 (“Du-Già Mật”) đi sâu vào các thiền quán vi tế, nhấn mạnh phát triển chỉ tịnh và quán sát đặc biệt, hợp nhất hình tướng bổn tôn với tánh Không. Ba tập kết hợp nhuần nhuyễn lý thuyết và thực hành, giúp hành giả nắm vững lộ trình Mật tông để nhanh chóng tiến đến quả vị giác ngộ.

Giới thiệu – Mật Tông Tây Tạng:

Tập 1 của bộ “Đại Luận Giải Về Mật Chú Bí Mật” là tác phẩm của Đại sư Tsongkhapa nhằm giới thiệu tổng quan về Mật Tông trong Phật giáo Tây Tạng, đồng thời phân tích rõ sự khác biệt giữa Hiển giáo (Kinh thừa) và Mật giáo (Mật thừa). Qua đó, tác phẩm nhấn mạnh tính vượt trội của Mật thừa trên nền tảng kết hợp hài hòa giữa phương tiện (đại bi, hạnh nguyện Bồ Tát) và trí tuệ (quán chiếu tánh Không).

Trước hết, tác phẩm khởi đầu bằng việc phân định các Thừa: Tiểu thừa (mục tiêu đạt quả vị A La Hán) và Đại thừa (mục tiêu thành Phật toàn giác). Tsongkhapa giải thích, dù cả hai thừa đều quán chiếu tánh Không, song phương tiện triển khai lại khác nhau: Tiểu thừa không chú trọng tâm đại bi và hạnh Bồ Tát, còn Đại thừa luôn khởi tâm nguyện cứu độ vô lượng chúng sinh. Từ đây, Đại thừa lại chia thành Kinh thừa và Mật thừa: cả hai đều hướng đến quả vị Phật, nhưng phương pháp của Mật thừa đặc biệt bởi Bổn Tôn Du Già – quán chiếu hình tướng Phật (hay Bồ Tát) kết hợp tâm vị tha và trí tuệ tánh Không.

Tác phẩm cũng bàn về bốn bộ Mật điển (Hành, Hành Tác, Du Già và Tối Thượng Du Già) – mỗi bộ dành cho từng cấp độ hành giả khác nhau, dựa trên cách sử dụng dục lạc cõi Dục giới và khả năng quán chiếu tánh Không của mỗi người. Nhờ vậy, không phải mọi hành giả đều tu được Tối Thượng Du Già Mật Thừa ngay, mà cần xét năng lực, sở thích và căn cơ. Điểm nhấn nổi bật là: Mật thừa không chỉ dựa trên kinh văn, mà đòi hỏi sự phân tích lý trí để xây dựng một hệ thống đạo lộ chặt chẽ. Tsongkhapa nêu ví dụ các luận sư Ấn Độ như Ratnarakṣhita, Tripiṭakamāla… rồi bác bỏ quan điểm chưa phù hợp, khẳng định ý nghĩa rốt ráo là phải hòa hợp lý trí và nghi quỹ thực hành.

Ngoài ra, tác phẩm giải thích cách Bổn Tôn Du Già được đề cao: hành giả tự đồng nhất thân–khẩu–ý mình với thân–khẩu–ý của một vị Bổn Tôn siêu việt, trên nền tảng quán chiếu tánh Không. Nhờ vậy, người tu dần đạt sự tương đồng với các phẩm chất giác ngộ. Từ đây, Tsongkhapa kết luận rằng nếu chỉ thực hành Kinh thừa mà bỏ qua Mật thừa, hành giả khó viên thành Phật quả trong thời gian ngắn.

Trong phần phụ lục, sách dẫn thêm các giáo lý và chú giải từ nhiều tông phái Tây Tạng (Nyingma, Kagyu, Sakya và Gelug), cho thấy sức phát triển rộng khắp của Mật tông. Qua lời bình giảng của Đức Đạt Lai Lạt Ma cùng các học giả lão luyện, tác phẩm trở thành kim chỉ nam giới thiệu Mật Tông Tây Tạng một cách hệ thống, vừa sâu sắc về lý luận, vừa rõ ràng về phương pháp, giúp hành giả hiểu được giá trị và tầm quan trọng của Bổn Tôn Du Già, đồng thời xác quyết Mật thừa là con đường viên dung cả đại bi lẫn tánh Không để tiến thẳng đến giác ngộ.

Tác giả:

Longchenpa (1308–1364), còn được biết đến với tên Longchen Rabjam, là một trong những học giả và thiền sư vĩ đại nhất của Phật giáo Tây Tạng, đặc biệt trong truyền thống Nyingma (Cổ Mật). Ngài nổi tiếng với việc hệ thống hóa và truyền bá giáo lý Dzogchen (Đại Viên Mãn), để lại một di sản văn học phong phú với hơn 270 tác phẩm.

Mục lục:

Phần I Yếu Chỉ Của Mật Tông. 22

Mật Tông Cho Sự Hành Trì 24

Đảnh Lễ. 35

Lời Tán Lễ. 37

Lời Phát Nguyện Trình Bày Luận. 40

Quy Y.. 44

Tiểu Thừa Và Đại Thừa. 56

Kim Cang Thừa. 70

Quang Minh Thanh Tịnh. 80

Sự Vượt Trội Của Mật Thừa. 90

Làm Rõ. 100

Ý Niệm Sai Lầm: Thánh Quán Không Cần Thiết. 101

Ý Niệm Sai Lầm: Phật Quả Trong Ba-La-Mật Thừa Và Kim Cang Thừa Là Khác Nhau  102

Ý Niệm Sai Lầm: Giai Đoạn Sinh Khởi Chỉ Là Bổn Tôn Du Già. 105

Ý Niệm Sai Lầm: Sử Dụng Dục Trong Đạo Lộ Dành Cho Hành Giả Thấp  106

Sai Lầm: Bốn Bộ Mật Điển Tương Ứng Với Bốn Giai Cấp. 108

Quán Đảnh. 114

Phần 2  Đại Luận Giải Về Mật Chú Bí Mật. 118

Nguyên Do Của Tín Tâm.. 120

Kính Lễ Kim Cương Trì 121

Kính Lễ Kim Cương Thủ. 121

Kính Lễ Văn Thù Sư Lợi 121

Nguyên Do Soạn Luận Và Lời Hứa Soạn Luận. 122

Chỉ Có Giáo Pháp Của Bậc Chiến Thắng Là Cánh Cửa Dẫn Vào Giải Thoát Cho Những Ai Mong Cầu  123

Các Đạo Lộ Dẫn Đến Phật Quả. 132

Chỉ Rõ Cánh Cửa Của Các Giai Đoạn Khác Nhau Để Nhập Vào Giáo Pháp  132

Phân Loại Các Thừa Nói Chung. 133

Cách Phân Chia Các Thừa. 133

Bản Chất Của Từng Phân Loại 135

Trình Bày Về Tiểu Thừa. 135

Trình Bày Về Đại Thừa. 143

Ngay Cả Mọi Phân Chia Cuối Cùng Cũng Là Những Chi Nhánh Trong Tiến Trình Giác Ngộ Viên Mãn  145

Kim Cương Thừa. 152

Phân Loại Đại Thừa. 152

Phân Loại Đại Thừa Thành Hai Phần. 152

Số Lượng Phân Chia Của Đại Thừa. 153

Ý Nghĩa Của Từng Phân Chia Trong Đại Thừa. 153

Lý Do Cho Sự Phân Chia Đại Thừa Thành Ba-La-Mật Thừa Và Kim Cương Thừa  159

Trình Bày Các Điểm Gây Nghi Ngại Trong Tâm Trí Phân Biệt. 160

Đáp Lại Các Điểm Nghi Ngại 161

Bác Bỏ Các Quan Điểm Suy Diễn Sai Lầm Về Lý Do Phân Chia Đại Thừa Thành Ba-La-Mật Thừa Và Kim Cương Thừa. 161

Trình Bày Quan Điểm Có Cơ Sở Vững Chắc Về Sự Phân Chia Đại Thừa Thành Ba-La-Mật Thừa Và Mật Thừa. 164

Lý Do Thực Sự Cho Việc Phân Chia Đại Thừa Thành Ba-La-Mật Thừa Và Mật Thừa  164

Bổn Tôn Du-Già. 170

Trích Dẫn Nguồn Gốc Cho Lý Do Phân Chia Đại Thừa Thành Ba-La-Mật Thừa Và Kim Cương Thừa  170

Cách Lý Do Này Được Giải Thích Trong Các Kinh Văn Thuộc Tối Thượng Du Già Mật Điển  171

Giải Thích Trong Các Mật Điển Tối Thượng Du Già. 171

Giải Thích Bài Kệ Thứ Nhất. 172

Bài Kệ Thứ Hai 173

Bài Kệ Thứ Ba. 174

Cách Lý Do Phân Chia Đại Thừa Thành Ba-La-Mật Thừa Và Kim Cương Thừa Được Giải Thích Trong Các Luận Giải Về Tối Thượng Du Già. 179

Cách Lý Do Này Được Giải Thích Trong Các Luận Giải Của Ngài Jñānapāda  180

Phương Tiện Trong Bốn Bộ Mật Điển. 190

Lời Giải Thích Từ Các Vị Thầy Khác Về Lý Do Phân Chia Đại Thừa Thành Ba-La-Mật Thừa Và Kim Cương Thừa. 190

Giải Thích Về Cách Phân Chia Đại Thừa Thành Ba-La-Mật Thừa Và Kim Cương Thừa Trong Các Bộ Mật Điển Thấp Hơn. 194

Giải Tỏa Nghi Vấn. 198

Một Mục Tiêu. 204

Dù Đạo Lộ Khác Nhau, Kết Quả Không Khác Nhau Về Sự Cao Thấp  204

Giải Thích Ý Nghĩa Thực Sự Của Việc Các Đạo Lộ Khác Nhau Không Dẫn Đến Kết Quả Khác Nhau  205

Sự Khác Biệt Giữa Đạo Lộ Ba-La-Mật Và Mật Điển Theo Hệ Thống Của Chúng Ta  208

Sự Khác Biệt Giữa Đạo Lộ Ba-La-Mật Và Mật Điển Theo Các Giải Thích Sai Lầm Của Các Vị Thầy Khác  209

Sự Khác Biệt Giữa Đạo Lộ Ba-La-Mật Và Mật Điển Theo Ngài Ratnarakṣhita  209

Sự Khác Biệt Giữa Đạo Lộ Ba-La-Mật Và Mật Điển Theo “Đèn Cho Ba Pháp Môn” Của Ngài Tripiṭakamāla. 211

Giải Thích Sai Lầm Của Tripiṭakamāla. 211

Bác Bỏ Các Quan Điểm Này. 217

Nhận Diện Bốn Mật Điển. 220

Giải Thích Chi Tiết Về Các Hình Thức Tiến Nhập Kim Cương Thừa  220

Số Lượng Cửa Tiến Nhập Vào Mật Thừa. 220

Nhận Diện Các Đặc Tính Định Danh Các Cửa Tiến Nhập Khác Nhau Của Kim Cương Thừa  221

Câu Hỏi Về Các Đặc Tính Định Danh Các Cửa Tiến Nhập Khác Nhau Của Kim Cương Thừa  221

Trả Lời Về Các Đặc Tính Định Danh Các Cửa Tiến Nhập Khác Nhau Của Kim Cương Thừa  222

Chỉ Ra Sự Sai Lầm Trong Câu Trả Lời Của Người Khác [Liên Quan Đến Các Đặc Tính Định Danh Các Cửa Tiến Nhập Khác Nhau Của Kim Cương Thừa] 223

Giải Thích Về Các Cửa Ngõ Khác Nhau Dẫn Vào Kim Cương Thừa Theo Quan Điểm Của Chúng Tôi 227

Chuẩn Bị Cho Mật Chú. 240

Các Phương Thức Tiến Tu Trên Đạo Lộ Có Các Đặc Tính Này. 240

Các Giai Đoạn Chung Của Đạo Lộ Trong Hai Thừa Lớn. 240

Phần 3  Bổ Sung. 248

Nhắc Lại Các Sự Khác Biệt Giữa Các Thừa. 250

Sự Khác Biệt Giữa Các Thừa Trong Kinh Thừa. 251

Sự Khác Biệt Giữa Pháp Môn Ba-La-Mật Và Pháp Môn Mật Điển. 255

Bác Bỏ Quan Điểm Của Ratnarakṣhita. 264

Bác Bỏ Quan Điểm Của Tripiṭakamāla. 267

1. Đặc Điểm “Dành Cho Người Không Bị Che Chướng” 268
2. Có Nhiều Phương Pháp. 269

3 Và 4. Không Gặp Khó Khăn Và Dành Cho Người Có Căn Cơ Nhạy Bén  270

Những Điểm Tinh Yếu  Về Sự Khác Biệt Giữa Tiểu Thừa Và Đại Thừa, Cũng Như Giữa Hai Loại Đại Thừa  284

Tiểu Thừa Và Đại Thừa. 285

Tánh Không. 292

Chương 1: Bốn Phái Và Ba Thừa. 295

Chương 2: Đạo Lộ. 296

Chương 3: Vô Ngã. 299

Chuyển Hóa Tâm Thức. 306

Mục Đích Của Bốn Bộ Mật Điển. 320

1. Nghi Thức Phát Khởi Bổn Tôn Trong Hành Mật Điển. 324
2. Hành Tác Mật Điển. 325
3. Du-Già Mật Điển, 326
4. Tối Thượng Du-Già Mật Điển. 326

Phụ Lục. 334

Ghi Chú. 338

Trích nội dung sách:

MẬT TÔNG CHO SỰ HÀNH TRÌ

ĐẠT LAI LẠT MA

Việc xác định ý nghĩa của các kinh điển dựa trên lý trí vô nhiễm rất quan trọng. Những đoạn kinh chỉ được thuyết giảng cho một số hạng căn cơ nhất định cần phải được lý giải đúng đắn, và những đoạn mang ý nghĩa vi tế cực kỳ cần được thâm nhập sâu sắc. Điều này không dễ dàng, và nhiều người có nguy cơ hiểu sai. Ngoài ra, đối với một số người, vô số kinh điển Kinh thừa và Mật thừa không hiện ra như những chỉ dẫn cho sự tu tập, mà họ lại hài lòng với việc nắm được một phần nhỏ của đạo lộ. Một số khác có thể phân tích rất nhiều điểm nhưng, mặc dù học vấn uyên bác, lại không thể nhận ra những điều trọng yếu. Có những người tuy biết tu tập nói chung, nhưng không hề nỗ lực để thực hành. Ba trường hợp này đều khiến cho việc thực hành Mật giáo trở nên sai lệch và không thể viên thành.

Tông Khách Ba nhận thấy rằng nếu tập hợp được các ý nghĩa từ vô số kinh điển, xác định chúng dựa trên lý trí trong sáng, và trình bày theo thứ tự hành trì, thì sẽ giúp ích cho nhiều chúng sinh đang chịu ảnh hưởng của những hoàn cảnh bất thiện trên. Ngài cảm nhận sự cuốn hút từ những lời giảng tuyệt vời của các bậc Mật sư Ấn Độ và Tây Tạng như Bồ Tát Long Thọ, các vị học trò của ngài, và đại sư Bổn Tôn Nhân Trí. Vì thế, ngài đã quyết tâm tổng hợp và hệ thống hóa những lời giảng này nhằm sửa chữa những khiếm khuyết trong các truyền thống trình bày trước đây.

Viết về Mật chú bí mật không giống như viết về giáo lý của Trung Quán tông hay các đạo lộ được trình bày trong Bát Nhã Ba-la-mật-đa (Prajñāpāramitā). Những chủ đề của Mật Chú Bí Mật không thể được phô bày như hàng hóa ngoài chợ mà phải được thực hành một cách bí mật. Nếu không làm như vậy, sẽ có nguy cơ gây hại thay vì lợi ích cho nhiều người do phát sinh hiểu lầm. Ví dụ, có những người không đủ khả năng thực hành bốn bộ Mật điển nói chung và đặc biệt là Tối Thượng Du Già Mật Điển, nhưng lại muốn đùa chơi với pháp Mật chú. Một số người tuy có tín tâm nhưng không hiểu đúng các quan điểm, thiền định, và hành trì Phật giáo. Những người khác, tuy hiểu rõ lý thuyết, lại không thể giữ gìn giới nguyện, duy trì niềm tin, hay có ý chí vững mạnh. Thiếu kiến thức và năng lực này, họ không thể thực hành đạo lộ Mật chú.

Tại Ấn Độ, các bậc đạo sư hội đủ phẩm hạnh chỉ truyền dạy giáo lý Mật chú bí mật cho một số ít đệ tử có nghiệp lực và chí nguyện thích hợp mà họ biết rõ. Những đạo sư này trực tiếp truyền pháp cho đệ tử, và khi đệ tử nỗ lực tu tập các giáo lý đã thọ nhận, thì những kinh nghiệm và chứng ngộ tương ứng sẽ phát sinh. Nhờ đó, giáo pháp của Đức Thế Tôn được phát huy và lợi ích cho chúng sinh được thực hiện.

Tuy nhiên, tại xứ Tuyết Tây Tạng, những yếu tố này phần lớn lại thiếu vắng. Giáo lý Mật Chú Bí Mật đã được phổ biến quá rộng rãi. Nhiều người tìm kiếm Mật chú vì danh tiếng của nó, mà không quan tâm xem mình có đủ năng lực để hành trì hay không. Người khôn ngoan là người dù muốn đạt được điều cao quý nhất vẫn tự xét xem điều ấy có phù hợp với mình hay không. Người Tây Tạng mong muốn điều tốt nhất và tự cho rằng họ có thể tu tập điều đó. Kết quả là Mật Chú Bí Mật trở nên nổi danh ở Tây Tạng, nhưng cách hành trì lại không giống như phương pháp ẩn mật đúng pháp ở Ấn Độ. Vì thế, người Tây Tạng không thể đạt được những thành tựu Mật tông như đã được giảng giải trong các Mật điển; dấu ấn của sự thành tựu trong thực hành Mật tông đã không xuất hiện.

Như truyền thống khẩu truyền Tây Tạng có câu:
“Người Ấn Độ tu một vị Bổn Tôn, thành tựu được cả trăm. Người Tây Tạng tu trăm vị Bổn Tôn, không thành tựu nổi một vị.”

Không nên khởi sự nhiều pháp môn hay công trình khác nhau, rồi vừa làm vừa nói: “Cái này có vẻ hay; cái kia cũng có vẻ tốt,” chạm vào chỗ này, thử qua chỗ khác mà cuối cùng chẳng thành tựu được điều gì. Nếu bạn không sinh nhiều tham muốn mà hướng vào những pháp môn phù hợp, bạn có thể phát huy tiềm năng tương ứng và trở thành bậc chuyên gia trong đó. Khi đạt thành tựu, dấu ấn hay năng lực của pháp môn ấy sẽ được ghi khắc trong bạn.

Hiện nay, Mật Chú Bí Mật đã trở thành một chủ đề được quan tâm, nhưng chỉ như một đối tượng nghiên cứu đơn thuần. Từ góc nhìn của người hành trì, nó dường như đã biến thành một trò tiêu khiển và đã đến mức người ta không còn biết liệu nó sẽ đem lại lợi ích hay tai hại. Nhiều bí mật đã bị tiết lộ bừa bãi; nhiều người thuyết giảng về Mật tông, và các sách về Mật điển đang được dịch thuật. Dù rằng Mật Chú Bí Mật cần được hành trì trong sự ẩn mật, rất nhiều sách đã xuất hiện với nội dung pha trộn giữa chân thật và sai lệch.

Tôi nghĩ rằng sẽ tốt hơn nếu có những phương tiện và hoàn cảnh để xóa bỏ những quan niệm sai lầm này. Nói chung, việc dịch một cuốn sách về Mật chú để bán ra thị trường là điều không thích hợp, nhưng trong thời điểm hiện tại, có một lỗi còn lớn hơn là không làm sáng tỏ những hiểu lầm đó. Hiện nay, có rất nhiều thông tin sai lệch được gán ghép với Mật Chú Bí Mật đang lan truyền rộng rãi. Vì thế, tôi cho rằng việc dịch và phổ biến một tác phẩm uy tín có thể giúp loại bỏ những nhận thức sai lầm này. Đây là lý do tôi giảng giải về tác phẩm của Tông Khách Ba.

Thông tin về cuốn sách:

Tên sách	Đại Luận Giải Về Mật Chú Bí Mật – Mật Tông Tây Tạng (Tập 1)
Tác giả	Longchenpa – Chuyển ngữ: Padma Lotsawa
Giá	260.000đ
Số trang	359
Nhà xuất bản	Padma Publishing
Khổ	14,5 x 20 cm
Barcode	ISBN 978-1-61448-256-2