Hạnh Trạng Cuộc Đời Đại Sư Jamyang Khyentse Wangpo

Giới thiệu:

Hãy thử mở cuốn sách này và bước qua ngưỡng cửa một thánh điện rực hương trầm: mọi vật dường như lắng lại, những cánh hoa cam rơi nhẹ từ hư không, và trong làn gió mỏng vọng về tiếng gầm trầm của hộ thần hóa hổ – tất cả chỉ để tôn vinh một con người: Đại sư Jamyang Khyentsé Wangpo, bậc giác ngộ được tán dương là một trong năm vị Terchen vĩ đại nhất giữa hàng trăm Tertön kiệt xuất của xứ Tuyết. Vinh danh ấy không chỉ là danh hiệu trang sức, mà là minh chứng cho năng lực tâm linh hiếm thấy: Ngài mở khóa vô số kho tàng giáo pháp mà Liên Hoa Sinh từng ấn tàng, dung hợp tinh hoa các truyền thống để nuôi dưỡng cả vầng thái dương Phật pháp trong thời mạt thế.

Trên những trang đầu, bạn sẽ gặp chàng du tăng trẻ tuổi lặn lội khắp rẻo Kham, sẵn sàng trèo đèo lội suối chỉ để lắng nghe một bài kệ hiếm. Rồi cùng Ngài lớn lên giữa biến động vương triều Dégé, nơi quyền lực thế tục và âm vang Pháp âm luôn giằng co; vậy mà, nhờ tầm nhìn vượt khỏi mọi giáo phái—tinh thần Ri-mé—Ngài vừa thu xếp được binh đao, vừa tập hợp, chỉnh lý và ban truyền những bộ “Ngũ Đại Bảo Tạng” trứ danh. Những thành tựu ấy đã khiến suốt dãy Hy Mã Lạp Sơn người người truyền tụng rằng Khyentsé Wangpo là hiện thân ba đời của bậc thầy Liên Hoa Sinh, vua Trisong Detsen và đại luận sư Vimalamitra.

Nhưng phía sau vầng hào quang lịch sử ấy còn là chuỗi sự kiện kỳ diệu buộc người đọc phải nín thở: một mùa đông Bhutan, Ngài nhập định trước hổ dữ trấn sơn, khiến mãnh thú ngồi phủ phục như mèo con; tại tịnh thất Dzongsar, một lễ gia trì của Ngài khiến mưa hoa cam phủ kín bức tường Ma Ni hàng trăm dặm; trong thiền định sâu, bóng Vimalamitra hiện hình giữa hư không, ấn chứng rằng Ngài đã viên mãn “Nhất Vị”  của Vạn Pháp. Những khoảnh khắc ấy không chỉ tô đậm quyền năng siêu phàm, mà còn khơi lên niềm tin rằng mầm nhiệm mầu ấy vẫn đang ngủ yên trong mỗi chúng ta.

Thông qua ngòi bút thâm trầm của Jamgön Kongtrül, hành trạng Khyentsé Wangpo hiện lên như dòng suối hai vị: một bên là câu chuyện vượt trội nơi cõi thế—khi Ngài dập tắt chiến loạn, tái thiết tự viện và mở trường học cứu dân; bên kia là ánh chớp xuất thế gian—những linh kiến, quán đỉnh, khẩu quyết bí mật được chép lại mạch lạc, trao cho người đọc chiếc bản đồ thực hành, không dừng ở chiêm bái. Đó cũng là lý do cuốn sách đáp ứng những ước vọng tưởng chừng rất khác nhau: ai cần động lực giữa cuộc sống chật chội sẽ thấy tấm gương kiên cường; ai khao khát tuệ giác sẽ tìm thấy nguồn mật tủy; kẻ say mê huyền thoại nhiệm mầu sẽ bị cuốn vào chuyến phiêu lưu đầy phép lạ.

Và khi trang cuối khép lại, dư âm không chỉ là sự choáng ngợp trước một bậc Thánh vĩ đại trong trăm vị Tertön, mà còn là rung động tinh tế trong tim: hào quang giác ngộ vốn luôn thấp thoáng ngay nơi chính ta, chờ một phút giây tỉnh thức để bừng nở chói ngời.

Mục lục:

Lời Tựa Cho Ấn Bản Đầu Tiên 13
Dẫn Nhập 29
Nhà Thơ Và Nhà Ngữ Pháp 35
Bậc Bách Khoa Thông Tuệ 38
Bậc Chính Khách 40
Bậc Khai Mật Giáo Tạng Và Đạo Sư Khải Huyền 42
Cuộc Đời 44
Phiên Dịch 47
Tiểu Sử Tinh Yếu Của Jamyang Khyentsé Wangpo 53
Tiểu Sử Tinh Yếu Của Jamyang Khyentsé Wangpo Với Tư Cách Một Bậc Khai Mật Tạng 71
Ngoại Truyện 72
Nội Truyện 78
Mật Truyện 79
Rừng Hoa Linh Thoại 91
Cuộc Đời Ngoại Hiện 107
Một 108
Hai 117
Cách Ngài Cố Ý Tái Sanh 117
Ba 131
Cách Ngài Bước Vào Giáo Pháp Và Viên Mãn Ba Giới Nguyện 131
Bốn 136
Ngài Đã Nương Tựa Các Bậc Đạo Sư Thế Nào Và Vượt Qua Biển Cả Học Vấn Qua Sự Lắng Nghe Và Quán Chiếu 136
Giáo Pháp Của Truyền Thống Sakyapa 146
Giáo Pháp Của Truyền Thống Gelugpa 166
Giáo Pháp Của Truyền Thống Rnying Ma 173
Giáo Pháp Của Truyền Thừa Bka’ Brgyud 190
Những Giáo Pháp Từ Mọi Truyền Thống 194
Năm 204
Làm Sao Sau Khi Thực Hành Tất Cả Những Gì Đã Học, Ngài Được Vinh Quang Nhờ Vào Những Phẩm Hạnh Chứng Đắc 204
Sáu 237
Làm Thế Nào Ngài Phụng Sự Giáo Pháp Và Thúc Liễm Chúng Sinh 237
Bảy 254
Con Đường Rộng Lớn Tích Lũy Công Đức Bằng Muôn Phương Tiện 254
Tám Sự Viên Mãn Của Hạnh Nguyện Giác Ngộ Và Thân Hiện Thánh Mandala Quy Hồi Pháp Thân 272
Cuộc Đời Nội Hiện 289
1. Cựu Truyền Của Các Bản Dịch Sơ Kỳ, 291
2. Truyền Thống Kadampa Khởi Sinh Từ Giáo Pháp Của Tôn Giả Jowo Palden Atiśa 297
3. Giáo Pháp ‘Đạo Và Quả’ [Lamdré] Của Đại Thành Tựu Giả Virūpa 297
4. Khẩu Truyền [Kagyü] Của Đức Marpa 298
5. Giáo Pháp [Shangchö] Của Khédrup Khyungpo Neljor 299
6. Những Giáo Lý Của Đại Thành Tựu Giả Dampa Sanggyé Về “Hành Trì Tịch Diệt Khổ Đau” [Dukngel Shiché] Và Của Machik Lapdrön Về “Hành Trì Cắt Ma” [Düki Chöyul]. 300
7. Khẩu Truyền Của Kim Cương Du Già Nữ Về Giai Đoạn Viên Mãn Của Thời Luân, Vua Trong Các Mật Điển [Jordruk] 301
8. Giáo Huấn Về ‘Tập Nhiễm Và Thành Tựu’ [Nyendrup] Mà ‘Kim Cang Vương Hậu’ Đã Trao Truyền Cho Đại Thành Tựu Giả Orgyenpa 303
Cuộc Đời Bí Mật 307
1. Khẩu Truyền Trực Tiếp 308
2. Truyền Thừa Các Khải Thị Hữu Hình [Sa-Tér] 315
3. Sự Truyền Thừa Của Những Mật Bảo Tái Hiện [Yangtér] 338
4. Sự Truyền Thừa Các Mặc Khải Tâm Thâm Diệu [Gongtér] 382
5. Truyền Thừa Khải Thị Qua Hồi Ức Hậu Sinh [Jédren] 386
6. Truyền Thừa Khải Thị Qua Linh Kiến [Daknang] 387
7. Những Khẩu Truyền Cũng Đã Tiếp Nhận [Nyengyü] 388

Trích nội dung sách:

Bậc bách khoa thông tuệ 

Khi trở về Dégé ở tuổi ba mươi hai, Jamyang Khyentsé Rinpoché đã được tán tụng vì bề rộng học vấn và chiều sâu chứng ngộ, danh tiếng ấy về sau càng trở thành huyền thoại. Tiểu sử ngài không nêu rõ trình tự thời gian trong những năm ấy – khi ngài dành phần lớn thời gian nhập thất tại tư thất trong tu viện Dzongsar cũng như nhiều tu viện và ẩn thất khác trong vùng – nhưng bản ghi chép súc tích cho biết rằng ngài đã chuyên tâm nghiên cứu suốt mười ba năm (cho đến năm 1851), và mười ba năm tiếp theo đó tinh luyện mọi pháp thực hành thuộc về các quán đảnh và giáo pháp mình đã thọ nhận.

Sự trăn trở của ngài không gì khác hơn là việc minh chứng và hệ thống lại di sản Kim Cương thừa Tây Tạng vốn đã trở nên phân tán; xác lập, khảo cứu, triển khai và viên thành một kho tàng rộng lớn các pháp tu, nghi quỹ và chỉ giáo thậm thâm – tất cả đều theo đúng tinh thần của từng truyền thống; nỗ lực phục hồi những dòng truyền thừa hiếm hoi hoặc đã bị đứt đoạn bất cứ khi nào có thể, đôi khi thông qua những mối tương duyên huyền khải với chư Thượng sư nguyên thủy, nhằm bảo tồn và làm hồi sinh những kho tàng ấy. Chính tâm nguyện đại bi này đã tạo nên sự xuất hiện của các bộ thánh điển Ri-mé (Bất Bộ Phái) đồ sộ, như Tập Thành Pháp Tu, Tập Thành Mật Điển và Ngũ Đại Bảo Tạng của Kongtrül – những công trình đã tạo dựng nền tảng và nguồn cảm hứng cho sự truyền thừa giáo pháp khắp thế giới Phật giáo Tây Tạng từ đó về sau.

Phần lớn công tác trước tác, biên soạn trong các bộ kinh văn này được đảm nhiệm bởi Kongtrül và các vị đồng sự trẻ tuổi, đặc biệt là Mipam Namgyel Gyatso (1846-1912) và Jamyang Lotér Wangpo (1847-1914), nhưng chính Khyentsé Wangpo là bậc Đại sĩ giữ vai trò định hướng tối hậu, dâng hiến lực gia trì và nhãn quan thấu suốt để kiến tạo những trước tác ấy. Cũng tựa như vậy, hầu hết các khải thị Tân Mật trong giai đoạn này đều xuất hiện thông qua mối hợp tác siêu việt của ngài với Terton Chokgyur Lingpa (thật vậy, dường như không có vị Khai Tạng Đại Sư nào cùng thời mà ngài không có mối liên hệ sâu sắc). Chính trong mạng lưới hoạt động đồng hành và sự phân công hòa hợp này, ta có thể thấy được tầm vóc rộng lớn của hạnh nguyện ngài – bậc Đại đạo sư trứ danh mà ngay cả những bậc uyên thâm tuyệt đỉnh cũng phải cung kính quy ngưỡng trong sự hiện diện của ngài.

Bậc thành tựu Kongtrül đã kinh ngạc thán phục. Trong tự truyện, ngài hồi tưởng lại một sự kiện vào năm 1878 khi Khyentsé Rinpoché (vị đã xem Kongtrül là một trong bốn vị thầy gốc của mình) bày tỏ sự chứng ngộ của ngài, điều mà (Kongtrül, với sự khiêm cung đặc trưng, đã viết) vượt xa sự chứng ngộ của chính mình:

Dựa trên tất cả những gì ta đã lĩnh hội được từ việc nghiên cứu nhiều bản chỉ dẫn của cả hai dòng truyền thống dịch thuật cũ và mới, ta có thể kết luận rằng ngài đã đạt được sự tinh thông đối với ba phương diện của thân vi tế [Nāḍi, Prāṇa và Bindu], và rằng ngài đã phần lớn thanh tịnh hóa năng lượng vi tế trong kênh trung ương. Theo cách tiếp cận của Đại Ấn, ngài đã chứng ngộ “một vị” của vạn pháp, và theo giáo pháp Đại Viên Mãn, ngài đã hoàn toàn đạt đến nhận thức vô phân biệt về mọi hiện tượng giác quan [như biểu hiện của bản tính tâm]. Khi thấy điều này, ta xác tín rằng ngài không ai khác chính là bậc đại Orgyen [Padma] và [Paṇchen] Vimalamitra hóa hiện.

Dza Paltrül Rinpoché kể lại rằng ngài đã nói với môn đồ: “[Khyentsé] thực chất chính là bậc toàn tri Longchenpa tái sinh. Ngài là bậc vĩ đại nhất trong những người còn sống. Chỉ cần được nhìn thấy dung nhan của ngài một lần, cũng đủ để khiến cho việc có được đôi mắt trên trán trở thành điều ý nghĩa.”

Thông tin về cuốn sách: